Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία βασίζεται στην ψυχαναλυτική θωερία, δηλαδή διερευνά πώς οι ασυνειδητές ψυχικές διεργασίες επηρεάζουν τη συμπεριφορά και την ψυχική υγεία του ατόμου. Σκοπός είναι η θεραπεία να βοηθήσει το άτομο να κατανοήσει πώς οι παρούσες δυσκολίες του ή συναισθήματα ψυχολογικής δυσφορίας σχετίζονται με πρώιμες εμπειρίες και να επεξεργαστεί καλύτερα τον τρόπο που λειτουργεί στη σχέση με τον εαυτό του και τους άλλους. Η προσέγγιση κοιτάζει συνολικά το κάθε άτομο συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων εμπειριών του, του οικογενειακού του υπόβαθρου και των ασυνείδητων κινήτρων του.
Μέσα σε ένα σταθερό ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο και χτίζοντας μια θεραπευτική σχέση εμπιστοσύνης τα άτομα υποστηρίζονται στο να μιλήσουν ελεύθερα για ζητήματα και καταστάσεις που επηρεάζουν την ψυχική και συναισθηματική υγεία. Οι συνεδρίες είναι ανοιχτού τέλους με σκοπό να υπάρξει ο κατάλληλος χρόνος για το άτομο να κατανοήσει και να αναλύσει τα ασυνείδητα - απωθημένα ψυχικά στοιχεία και τα υποκείμενα κίνητρα του, ώστε να ενισχυθεί η ψυχική του ευημερία.
Σε ποιους απευθύνεται η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία;
Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία είναι μια κατάλληλη προσέγγιση για άτομα που ενδιαφέρονται να εξετάσουν σε βάθος τις αιτίες των ψυχολογικών τους δυσκολιών και να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι ασυνείδητοι παράγοντες επηρεάζουν τη ζωή τους. Απευθύνεται σε εκείνους που αντιμετωπίζουν πολύπλοκα ψυχοσυναισθηματικά ζητήματα, όπως τραύμα και ανεπίλυτες εμπειρίες παιδικής ηλικίας ενώ ταυτόχρονα εστιάζει και σε ζητήματα που ενδεχομένως προκαλούν συναισθήματα ψυχολογικής δυσφορίας στο παρόν όπως δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, άγχος σε διάφορους τομείς όπως στην εργασία, αισθήματα μελαγχολίας και κατάθλιψη, δυσκολίες με τον ύπνο και τη διατροφή, ιδεοψυχαναγκασμούς, φοβίες, ψυχοσωματικά συμπτώματα. Επίσης, απευθύνεται και σε όσους μπορεί να μην παρουσιάζουν συγκεκριμένα συμπτώματα ή ψυχοσυναισθηματικές δυσκολίες αλλά ενδεχομένως να μη νιώθουν ικανοποιημένοι με την ποιότητα ζωή τους, τις σχέσεις τους ή απλά επιθυμούν να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους.
Πιο συγκεκριμένα, είναι μια κατάλληλη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση για:
1. Διερεύνηση ψυχικών και συναισθηματικών προβλημάτων
- Άτομα που βιώνουν κατάθλιψη, άγχος, φοβίες ή συναισθηματική αστάθεια.
- Άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τις διαπροσωπικές τους σχέσεις (π.χ. οικογενειακές ή συναισθηματικές σχέσεις) και συχνά αναπαράγουν δυσλειτουργικά μοτίβα.
- Άτομα που υποφέρουν από χαμηλή αυτοεκτίμηση, αισθήματα ανασφάλειας ή συναισθηματική εξάρτηση από τους άλλους.
- Άτομα με τραυματικές εμπειρίες από το παρελθόν (π.χ. κακοποίηση, απώλειες) και δυσκολεύονται να τις επεξεργαστούν.
2. Κατανόηση των ασυνείδητων διεργασιών σε βάθος
- Άτομα που έχουν έντονη αυτογνωσία και επιθυμούν να κατανοήσουν καλύτερα τις συναισθηματικές τους αντιδράσεις, τα κίνητρα και τις ενέργειές τους.
- Άτομα που ενδιαφέρονται για τη διερεύνηση του ασυνείδητου και των υποκείμενων αιτίων των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς τους.
- Άτομα που θέλουν να κατανοήσουν τις πιο βαθιές αιτίες των συναισθημάτων τους και να αλλάξουν δυσλειτουργικές ψυχικές διαδικασίες.
3. Επεξεργασία εσωτερικών συγκρούσεων
- Άτομα που αντιμετωπίζουν εσωτερικές συγκρούσεις και αντιφάσεις σχετικά με τις επιθυμίες, τις αξίες ή τους στόχους τους.
- Άτομα που επαναλαμβάνουν αρνητικά μοτίβα στη ζωή τους (π.χ. σχέσεις που καταλήγουν σε απογοήτευση ή απομόνωση).
- Άτομα που αντιμετωπίζουν σχέσεις εξάρτησης ή εξαρτήσεις (π.χ. εξάρτηση από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά ή άλλες συμπεριφορές).
4. Άτομα που επιθυμούν να κάνουν διαρκείς αλλαγές στη ζωή τους
- Άτομα που επιθυμούν να αντιμετωπίσουν τις ρίζες των προβλημάτων τους και να προχωρήσουν σε διαρκείς αλλαγές στη ζωή τους.
- Άτομα που αναζητούν αυτογνωσία και επιθυμούν να εξερευνήσουν τα βαθύτερα συναισθηματικά και ψυχολογικά τους στοιχεία.
- Άτομα που είναι διατεθειμένα να επενδύσουν σε μια μακροχρόνια θεραπευτική διαδικασία για να επιτύχουν πιο μόνιμες και ουσιαστικές βελτιώσεις στην ψυχική τους υγεία.
5. Ψυχοσωματικά ζητήματα
Άτομα που βιώνουν σωματικά συμπτώματα ή ασθένειες που δεν έχουν οργανική αιτία (π.χ. πονοκέφαλοι, γαστρεντερικά προβλήματα, σωματική ένταση) και θεωρούν ότι αυτά μπορεί να συνδέονται με συναισθηματικά ή ψυχολογικά ζητήματα.
Μερικοί από τους στόχους της ψυχοδυναμικής ψυχοθεραπείας:
- Αναγνώριση και κατανόηση των ασυνείδητων διεργασιών: Μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία, ο θεραπευόμενος έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει και να κατανοήσει ασυνείδητες σκέψεις, συναισθήματα, επιθυμίες και μνήμες που μπορεί να επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τις σχέσεις του.
- Διερεύνηση της σχέσης με τον θεραπευτή (μεταβίβαση): Η μεταβίβαση αναφέρεται στην τάση του ασθενούς να μεταφέρει στο θεραπευτή συναισθηματικές αντιδράσεις που σχετίζονται με άλλες σημαντικές σχέσεις του. Αυτή η διαδικασία βοηθά τον θεραπευόμενο να κατανοήσει τα συναισθηματικά μοτίβα που επηρεάζουν τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
- Ανάπτυξη συνειδητότητας (γνωσιακή ευαισθητοποίηση): Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία ενθαρρύνει τη συνειδητοποίηση των συναισθημάτων και των σκέψεων που διαμορφώνουν τις αντιδράσεις και τις πράξεις του ατόμου, επιτρέποντας έτσι την αλλαγή και την ψυχική ανάπτυξη.
- Κατανόηση και επεξεργασία τραυματικών εμπειριών του παρελθόντος: Η θεραπεία εστιάζει στη συναισθηματική επεξεργασία τραυμάτων ή ανεπίλυτων συγκρούσεων από το παρελθόν που μπορεί να επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ατόμου στην παρούσα στιγμή.
- Βελτίωση της αυτοεκτίμησης και των διαπροσωπικών σχέσεων: Η ψυχοδυναμική προσέγγιση στοχεύει στο να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να κατανοήσει και να βελτιώσει τη σχέση του με τον εαυτό του και με άλλους, ενισχύοντας τη συναισθηματική και κοινωνική του ευημερία.
- Ενίσχυση της αυθεντικότητας και της εσωτερικής ισορροπίας: Ο θεραπευόμενος ενθαρρύνεται να αναγνωρίσει τις εσωτερικές συγκρούσεις και να επιτύχει μια καλύτερη συναισθηματική ισορροπία και αυθεντικότητα στις αντιδράσεις του.
- Δημιουργία μηχανισμών αντιμετώπισης: Σκοπός είναι η ανάπτυξη νέων, υγιών μηχανισμών άμυνας και στρατηγικών για την αντιμετώπιση των ψυχικών πιέσεων και των συναισθηματικών δυσκολιών.
